Monday, April 24, 2006

سلام

زيارت، سلامهاي گوناگون بر23نفر از انبياي الهي و نيز بر نبي اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) و اهل بيت معصومين به ويژه اباعبدالله الحسين دارد. آوردن نام انبياي الهي يك نوع اظهار ادب به ساحت مقدس اين بزرگواران است؛ مانند فرستادن صلوالت بر محمد و آل محمد. علاوه بر آن در اكثر سلامها صلوات انبياء به خداوند متعال نسبت داده شده است.

السلام علي ابراهيم الذي حباه الله بخلته
السلام علي اسماعيل الذي فداه الله بذبح عظيم من جنته
السلام علي يعقوب الذي رد الله عليه بصره برحمته
السلام علي يوسف الذي نجاه الله من الجب بعظمته
السلام علي موسي الذي فلق الله البحر له بقدرته

بخشنده خلت و دوستي به ابراهيم، خداوندست. اين پروردگارست كه به جاي اسماعيل ذبح عظيم را مي فرستد، برگرداننده بينايي چشم يعقوب خداست، نجات دهنده يوسف از چاه پروردگارست و شكافنده دريا براي موسي، اوست.

زيارت ناحيه در تحكيم اساس خداشناسي نقش ويژه اي دارد. در اكثر سلامهاي ذكر شده اسم مبارك الله آمده است. براي اينكه مردم را به سو يخداوند متوجه ند غالباً انسانها به سبب طبيعتشان تشنه فضايل هستند و اين مسئله گاهي باعث مي شود كه صاحب فضيلت را مستقل و جدا از دهنده فضايل ببينند لذا همراه با اين عبارت، پيوسته اسم خدا ذكر شده تا مردم تحت نام انبياء متوجه خداي انبيا گردند.

يكي ديگر از بركات سلام بر فرستادگان الهي پيامبر شناسي است. چه شد كه براي ابراهيم(عليه السلام) مقام خلت آمد و او خليل الله نام گرفت؟ چه شد كه قرباني از بهشت براي اسماعيل آمد؟ زكريا كه بود و آزمايشهاي سختي كه براي او پيش آمد چه بود؟ و چگونه صبر و تحمل از خود نشان داد. آشنا شدن با مكتب و سيره انبياي الهي انسان را از فرو غلتيدن در دام گمراهان حفظ مي كند. نام پيامبران يادآور صبر، جهاد، ايثار، نوع دوستي، ظلم ستيزي و عالي ترين مظاهر بندگي است و باران رحمت الهي با اين نامهاي مقدس بر سر زاير بارش مي گيرد چرا كه فرموده اند: «عند ذكر الصالحين تنزل الرحمه.» 5

دومين بخش از فصل سلام، سلام بر معصومين و اهل بيت طاهرين است، سلام بر اصحاب كسا و امير المؤمنين و فاطمه و امام حسن، انسان را به ياد سلاله پاك سيد الشهدا مي اندازد و فضايل آن بزرگواران را در ذهن جاي مي دهد. قسمتي ديگر از سلامهاي ناحيه مقدسه، فضايي متفاوت دارد. سلام هاي مختلف بر حسين(عليه السلام):

السلام علي مرمل باالدما
السلام علي قتيل الادعياء
السلام علي ابن زمزم و الصفا...

صداي ناله هاي زينب و فريادهاي كوبنده سيد الساجدين را در لابه لاي اين سلامها مي توان شنيد. آنجا كه سيد الساجدين در خطبه اي غرا، خويش را فرزند مكه و زاده زمزم و صفا معرفي مي كند.6 آنگاه كه زينب (سلام الله عليها) آن پيكر عرق به خون برادر را مي بيند؛ اين جمله را بر زبان جاري مي كند: «هذا حسين مرمل با الدماء»7

زاير در اين زيارت شريفه معرفت به حسين (عليه السلام) مي يابد و بركات و فضايل او را هرچه بيشتر و بهتر مي شناسد، خداوند به بهاي خون حسين، شفا را در تربتش قرار داد؛ «السلام علي من جعل الله الشفاء في تربته» و دعا را در زير گنبدش مستجاب اعلام نمود؛ «السلام علي من الاجابه تحت قبته.»

يكي از سلامهاي زيباي زيارت ناحيه مقدسه اين سلام است؛ «السلام علي يعسوب الدين» عرب به ملكه زنبورها وفرمانده اي كه بردركندومي ايستد«يعسوب» مي گويد. ملكه، هر زنبوري كه بوي ناپسند دهد و بر شيره گلي بدبو نشسته باشد به كندو راه نمي دهد.8 تعبير «يعسوب» را در زيارات اميرالمؤمنين نيز داريم از اين تعبير استفاده مي شود كه مولا علي(عليه السلام) و امام حسين(عليه السلام) بر سر راه بهشت مي ايستند و هركس را كه معطر به بوي ولايت و بوي حسين نباشد به بهشت راه نمي دهند.

امام حسين(عليه السلام) «مهجه» يعني خون قلبش را به خدا بخشيد و امام زمان به اين فضيلت بر او سلام مي دهد. «السلام علي حسين الذي سمحت نفسه بمهجته» اين تعبير در زيارت اربعين نيز آمده است: «بذل مهجته ليستنقذ عبادك....» اين بذل مهجه را سالار شهيدان خود پذيرفته است.

آنگاه كه خداوند متعال در عالم ذر، بر يگانگي خود و نبوت حضرت محمد(صلي الله عليه و آله و سلم) و ولايت حضرت علي و يازده فرزند او (عليهم السلام) پيمان گرفت، نداي الهي به خلق اولين و آخرين رسيد كه اي مخلوقات! بدانيد و آگاه باشيد امت آخرين پيامبر، امت رحم شده اند و چون معصيت ما را به جا آورند، مستحق عذاب جهنم خواهند شد. آيا در بين خلايق كسي هست كه ايشان را شفاعت كند؟

«فهل منكم من يشتري الذنوب و المعاصي التي تصدر من الناس.»
آيا در ميان شما كسي هست كه مشتري شود و گناه را بخرد.

در اين لحظه مبارك سالار شهيدان اباعبدالله الحسين(عليه السلام) قد علم كرده و عرض كردند:
«يارب انا اشتري الذنوب و المعاصي التي تصدر عن امت جدي.»
«پروردگارا! من گناهان امت جدم را مي خرم؟»

«يا حسين فبم تشتريهم و تشفعهم و تعتقهم من النار.»
« اي حسين ايشان را به چه چيزي مي خري و شفاعت مي كني؟ و از آتش جهنم آزادي مي بخشي؟»

آن حضرت عرض كرد:
«باعز الاشيا و اغلاها متاع الدنيا قليل لكن اشتريها بنفسي و بذل مهجتي»
به محبت گران مي خرم. مال كه قابل نيست اسم ببرم؛ بلكه گناهان (امت جدم را) در عوض جان و خون قلبم مي خرم.

«يا رب بما هو احب اليك»
پروردگارا! به هرچيز كه نزد تو عزيز است.

ندا آمد:
«ما من شيء احب الي من النفس»
اي حسين! هيچ چيز عزيزتر از جان نيست.9
(حدیث 1) امام رضا علیه السلام فرمودند: تزاوَرُوا تحـابـوا و تصـافحُـوا و لا تحـاشمـوا به دیدن یكدیگر روید تا یكدیگر را دوست داشته باشید و دست یكدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید.(بحارالانوار،ج78،ص 347)
این قضیه ی پایان ناپذیر اصابت سلامها به دیوار، سر دراز دارد.به طوری که گویند سلامهای هابیل به پدرش هم غالبا می خوردند تو دیوار. البته در آن زمان چون دیوار هنوز اختراع نشده بوده، می خوردند به حوای بیچاره! لازم به ذکر است از آنجا که قابیل بسیار بچه ی بی تربیتی بوده، در این بحث هیچ جایگاهی ندارد.
اگر سلامهای شما هم می خورند تو دیوار،به عبارت دیگر اگر جواب سلامهایتان را نمی دهند یا چنان جوابی می شنوید که از سلام کردن پشیمان می شوید، حتما راه حل های مارا بخوانید. ما در اغلب موارد سعی داشته ایم راه حلی صلح جویانه ارایه دهیم...؛
راه حل فیزیکی: زین پس پیش از ارایه ی سلام خود کلیه ی دیوارهای اطراف را با آیینه ی مقعر بپوشانید تا سلامتان همچین متمرکز شود تو مخ طرف! در این صورت طرف یا سلام می دهد،یا ندامت نامه می نویسد. 90% هم ممکن است کارش ساختهشود که این دیگر به خودش مربوط است.؛
راه حل آماری: گربه ها اعلام کردند: گزاره ی (جواب سلام<==سلام) می تواند به انتفای مقدمدرست باشد اگر همواره سلام خود را به صورت نادرست اجرا کنید. حالا طرف می خواهد جواببدهد، می خواهد ندهد. فقط لطفا پیدا کنید ارتباطش با آمار را!!(این آمار همه چیزش پرت و پلاست!)؛راه حل هندسی: سلام خود را با 2 برش به 1000 قسمت تقسیم کرده،بر طرف عمود کنید.؛ توصیه می شود از ته میمش عمود کنید.ببینید کی جرأت دارد جواب ندهد؟!؛راه حل ادبی: زین پس به جای واژه ی بیگانه،مهجور،نامأنوس و بخور تو دیوار سلام، بفرمایید:؛helloاگر جواب نگرفتید،می توانید بگویید طرف خارجکی بلد نبود!؛راه حل دین و زندگانی: طلاب حوزه ی علمیه ی فرزانگان و حومه اعلام کردند: زین پس کل70 ثواب سلام به کسی که پاسخ آن راارایه دهد اهدا خواهد شد.البته نگران نشوید!؛ سلام شما که بی اجر نمی ماند.ما پارتیداریم، می گیم یه چیزی هم به شما بدن!؛
راه حل شیمیایی: سلام خود را به مواد فلورسانس آغشته کنید تا مسیر حرکت آن به سویدیوار مشخص شود. خدا را چه دیدید؟ شاید یک روز از همان مسیر کولی گرفتید!!؛
راه حل جغرافیایی: در این یک مورد فقط غیبت یا دودره بازی جواب می دهد!؛
راه حل سیاسی: به آمریکا بسپرید به طرف حمله کند!؛
راه حل اقتصادی: یک زیرمیزی به طرف بدهید تا حد اقل جلو دوستانتان شما را ضایع نکند!؛
راه حل دفاعی: به دنبال رواج اصابت سلام ها به دیوار، بیش از 10,000,000 خانوار، دیوارهایخانه های خود را از دست دادند!پس بهتر است پیش از اینکه طرف خرابی های بیشتری بهبار آورد،همان جا کار را تمام کنید! فوقش می توانید یک نفس مصنوعی هم بهش بدهید.؛البته اگر با دودره بازهای دوم ریاضی یک سال گذشته نسبتی دارید،بهتر است میّت راراحت بگذارید و جهت نقاشی یک مرغ برای مزارش اقدام نمایید!؛
راه حل نجومی: به جون شما دودره بازی همه جا جواب می دهد!می توانید خود را از سلامکردن هم معاف کنید.کافی است خود را عضو گروه نجوم مدرسه ی ما معرفی کنید!پارتیهم خواستید ما تو گروه نجوم آشنا داریم
راه حل هنری: یک جیغ هنری بکشید کافی است!؛
راه حل فرزانگانی: دفعه ی بعد که جواب سلام داد، وانمود کنید با او نبوده اید تا ضایع شود!؛
راه حل نهایی:؛
یادتان باشد آن باصفایی که با خوشرویی به شما می گوید "سلام"، لایق احترامی بیش ازیک حرکت بی احساس سر است. شما هم باصفا باشید و سلام خود را فریاد بزنید.اگرجوابی را که لایقش هستید نگرفتید،چشم در چشم طرف مقابلتان بدوزید و بگویید:؛
"یک درخت هر چه بارش بیشتر می شود
سرش را بیشتر به زیر می افکند.."http://viva3r1friends.blogspot.com/2005_07_01_viva3r1friends_archive.html چند حديث از امام حسین (ع) رُوِىَ عَنْ أَبى عَبْدِاللهِ الْحُسَيْن(عليه السلام):
بخل ورزى در سلام
«أَلْبَخيلُ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلامِ.»:
بخيل كسى است كه به سلام كردن بخل ورزد.
ثواب سلام
«لِلسَّلامِ سَبْعُونَ حَسَنَةً تِسْعٌ وَ سِتُّونَ لِلْمُبْتَدِءِ وَ واحِدَةٌ لِلرّادِّ »:
سلام كردن هفتاد حسنه دارد، شصت و نُه حسنه از آنِ سلامكننده و يكى از آنِ جواب دهنده است.
9. سلامسلام ما به رسول‏خدا، نشانه ادب و احترام و حق گزارى ماست. سلام به معناى سلامتى، خير، بركت وامنيّت است و يكى از نام‏هاى خداوند در قرآن است: «السّلامُ المُؤمنُ» (118) بهترين سلام، آن است كه همراه با رحمت و بركت از سوى خدا باشد. و در نماز، سلام ما به پيامبر چنين است: «اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ» سلام ما به پيامبر به پاس رنج و زحماتى است كه بر خود هموار كرد، پاسدارى از رسالتى است كه به انجام رساند، و گرامى داشتن پيوندى است كه ميان خدا و ما برقرار كرد.«السّلام علينا و على عباد اللّه الصّالحين السّلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته» سلام بر ما و بر بندگان شايسته خدا. سلام بر همه شما خوبان عالم، فرشتگان جهان بالا و مؤمنان راستين.سلام، تحيّت بهشتيان است. (119) خدا نيز به آنان سلام مى‏دهد: «سَلَمٌ قَوْلاً مِّن رَّبٍّ رَّحِيمٍ» (120) و فرشتگان نيز به رستگاران در قيامت سلام مى‏دهند: «سَلَمٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ» (121) با اين سلام كه نمازگزار به مؤمنان و بندگان صالح مى‏دهد، خود را در جمع شايستگان مى‏بيند و احساس تنهايى نمى‏كند و به درياى پاكى و لياقت وارستگان متصّل مى‏شود.با سلام، نماز پايان مى‏پذيرد. و وقت رسمى اين ديدار معنوى تمام مى‏شود.ولى ... آيا بايد با فراغت از نماز، فوراًبرخاست و رفت؟سلام پس از تشّهد، در پايان نماز، سه سلام است . سلام نخست ، به رسول خدا، سلام دوّم ، به خود ما و بر بندگان شايسته خدا سلام سوّم ، بر همه فرشتگان ، مومنان و... سلام ، خواستاري سلامتي و خير و بركت است . سلام ، يكي از نام هاي پروردگار است (423) و به اين معني است كه آنچه از خداوند دريافت مي كنيم ، خير و لطف و بركت است . (424) سلامي كه در نماز، بر پيامبر مي دهيم ، همراه با رحمت و بركات الهي است و اين بهترين شكل سلام است . السلام عليك ايّها النّبي ّ و رحمةاللّه و بركاته سلام ما به پيامبر، قدرشناسي از زحمات اوست كه ما را هدايت كرده و با خدا آشنا و مرتبط ساخته است . نمازگزار، وقتي در سلام نماز، به همه مومنان و بندگان صالح و بر خودش سلام مي دهد، احساس مي كند كه تنها نيست و يكي از آحاد امّت بزرگ اسلام است و با مردان خدا در هر جاي زمين ، احساس همبستگي مي كند. نگاهي به سلام سلام ، غير از نماز، در برخوردهاي مسلمانان در جامعه اسلامي ، يكي از آداب معاشرت و ادب و اخلاق بشمار مي آيد، كه هم جلب محبّت و دوستي مي كند، هم نشان تواضع و فروتني است ، و هم پاداش بسيار دارد. خداوند، بر اهل بهشت ، سلام مي فرستد. (425) و به پيامبر، دستور مي دهد كه در برخورد با مومنان ، به آنان سلام بدهد. (426) فرشتگان نيز به رستگاران ، سلام مي دهند. (427) بهشتيان نيز در برخوردها، به يكديگر سلام مي گويند: ((تحيتهم فيها سلم )) (428) اين ها، گوشه اي از آياتي بود كه مسئله ((سلام )) در آنها مطرح است . امّا در روايات : احاديث بسيار فراواني ، درباره سلام و پاداش آن و كيفيّت آن وارد شده كه در كتب حديثي مي توان ملاحظه كرد. در اينجا تنها به چند نمونه ، كه حاوي نكاتي درباره ((سلام )) است ، اكتفا مي كنيم : ((ابخل النّاس من بخل بالسلام )) (429) بخيل ترين افراد، كسي است كه در سلام دادن بخيل باشد. امام صادق (ع) سلام كردن به هر كس را، يكي از نشانه هاي تواضع ، و نداشتن غرور و تكبّر مي شمارد. (430) گاهي سلام دادن ، وسيله تشويق است و سلام ندادن ، نوعي توبيخ و نهي از منكر به حساب مي آيد. پيامبر اسلام (ص ) فرمود: بر افراد، مست ، مجسّمه ساز، قمار باز و... سلام نكنيد. (431) و در حديث است : نزديك ترين افراد به اخلاق پيامبر اكرم (ص ) و لطف خداوند، كسي است كه ابتدا سلام كند. (432) امام رضا (ع) مي فرمايد: هر كس در سلام كردن (يا جواب سلام دادن ) ميان فقير وغني فرق بگذارد، خداوند در قيامت بر او غضب مي كند. (433) گرچه سلام كردن مستحب است ، ولي پاسخ آن واجب است و بهتر است كه جواب سلام ، گرمتر و با تحيّت بيشتر نسبت به اصل سلام باشد. قرآن مي فرمايد: ((واّذا حييتم بتحية فحيوا باّحسن منهآ اّو ردوهآ)) (434) هر گاه مورد تحيّت و لطف قرار گرفتيد (و به شما سلام دادند) شما جواب بهتر، يا همانند آن بدهيد و احترام كنيد. سلام كردن ، نه تنها سبب كوچك شدن نيست ، بلكه عزّت و محبوبيّت مي آورد. رسول خدا (ص ) به همه ، حتّي به كودكان سلام مي كرد و به اين كار، افتخار مي نمود. (435) در حديث است : براي يك سلام ، هفتاد ثواب است كه 69 ثواب به سلام دهنده است و يك اجر، براي پاسخ دهنده مي باشد. (436) قرآن دستور مي دهد: وقتي وارد خانه ها مي شويد، بر خود سلام كنيد، سلام و تحيّتي از سوي خداوند كه مبارك و پاك است . (437) امام باقر (ع) در تفسير آن مي فرمايد: منظور، سلام كردن فرد به اهل خانه است . (438) چرا كه همسر و فرزندان ، چون جان انسانند واينگونه برخورد، از نظر قرآن پاك و مبارك است و نشان محبّت و صفاي زندگي و از بين برنده خستگي هاست . گرچه سلام كردن ، موجب افتخار است ، نه عار، ولي بهتر است كه كوچك بر بزرگتر، رونده بر ايستاده ، گروه كم بر گروه زياد سلام كنند. (439) پايان بخش سلام را، روايتي از امير مومنان قرار دهيم . فرمود: رسولخدا (ص ) بر زنان و مردان سلام مي كرد. امّا خود علي (ع)، بر زنان جوان سلام نمي كرد، و مي فرمود: مي ترسم جواب نرم آنان در من اثر بگذارد، و پيش از آنكه به پاداش سلام برسم ، به دام وسوسه بيفتم . علامه مجلسي در توضيح اين حديث مي نويسد: آن حضرت كه چنين مي كرد و چنين مي گفت : براي ياد دادن به امّت بوده تا مردم ، تماس با زنان جوان را كم كنند. وگرنه امام معصوم ، هرگز دچار وسوسه نمي گردد. (440)
http://qaraati.net/library/show.php?bn=9&start=70233


سلام و مصافحه
پيوندهاى اجتماعى، نيازمند «تحكيم‏» است.
استوارسازى اين رشته‏ها با كلى‏گويى به دست نمى‏آيد. بايدنمونه‏هاى عملى و مصداقهاى خاص و روشن ارائه شود، تا مرزهاى‏دوستى و پيوندهاى عاطفى استوارتر گردد و پايدار بماند. «سلام‏» ودست دادن يكى از اين امور است.
سلام، چراغ سبز آشنايى است.
وقتى دو نفر به هم مى‏رسند، نگاهها كه به هم مى‏افتد، چهره‏ها كه‏رو در رو قرار مى‏گيرد، نخستين علامت صداقت و مودت و برادرى،«سلام دادن‏» است و در پى آن، دست دادن و «مصافحه‏».
دو نفر را تصور كنيد كه به يكديگر مى‏رسند، آشنا و دوست هم‏هستند. در اين برخورد، بهتر است نخستين كلامشان چه باشد؟ آيامناسب‏تر از «سلام‏» چيزى سراغ داريد؟
مفهوم سلام
سلام، اطمينان دادن به طرف مقابل است كه: هم سلامتى وتندرستى تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، كه‏گزندى به تو نخواهد رسيد. من خيرخواه تو هستم، نه بدخواه وكينه‏ورز و دشمن. نيز نوعى درود و تحيت اسلامى است كه دو مسلمان‏به هم مى‏گويند. اين معناى شعار اسلامى سلام است.
دست دادن و دست هم را صادقانه به گرمى فشردن، نشان ديگرى‏از محبت و صميميت و خيرخواهى است. دلها را به هم نزديكتر ومحبتها را بيشتر مى‏سازد. تماس دو دست، قلبها را نيز به هم نزديكترمى‏كند، اگر منافقانه و دروغ و فريب نباشد!
«دست در دست، چو پيوند دو قلب.
گرمتر مى‏گردد،
دل آزرده دوست،
نرمتر مى‏گردد ...»
بارى ... سلام، نام خداست و تحيت الهى. سفارش پيامبر است وامامان. تا آنجا كه فرموده‏اند: اگر كسى پيش از سلام، شروع به سخن‏كرد، جواب ندهيد:
«من بدء بالكلام قبل السلام فلا تجيبوه.» (1) .
در حديث ديگرى امام صادق(ع) از قول خداوند نقل مى‏كند كه:بخيل، كسى است كه از سلام دادن به ديگرى بخل ورزد:
«البخيل من بخل بالسلام.» (2) .
راستى ... سلام دادن به ديگرى نه تنها چيزى از قدر و جايگاه‏انسان نمى‏كاهد و هيچ گونه ضرر و زيان مادى، پولى، آبرويى‏و ... ندارد، بلكه محبت‏آور و صفابخش است و خداپسند و سيره‏رسول خدا(ص) و روش و منش اولياء الهى است. به علاوه، نشانه‏اى ازتواضع و فروتنى و نداشتن كبر است. انسانهاى متواضع، نه تنها زيان‏نمى‏بينند، بلكه عزت و محبوبيت هم پيدا مى‏كنند. امام صادق(ع)فرمود:
«من التواضع ان تسلم على من لقيت‏»; (3) .
از نشانه‏هاى فروتنى اين است كه به هر كس برخوردى، سلام‏دهى.
پيامبر اكرم(ص) نيز فرمود:
«اذا تلاقيتم، فتلاقوا بالتسليم و التصافح‏»; (4) .
هرگاه يكديگر را ديدار كرديد، با «سلام‏» و «دست دادن‏» با هم ديداركنيد.
ادب و آداب سلام
سيره رفتارى پيامبر خدا آن بود كه به هر كه مى‏رسيد - حتى كودكان- ابتدا به او سلام مى‏كرد، بخصوص در مورد سلام كردن به كودكان‏مى‏فرمود: پنج صفت است كه تا زنده‏ام، آنها را رها نخواهم كرد، يكى‏هم سلام دادن به كودكان است، تا پس از من «سنت‏» گردد. (5) .
اين خصلت‏خجسته، از اخلاق حسنه و روحيه پاك و تواضع اوسرچشمه مى‏گرفت. اينها درست; ولى ادب اقتضا مى‏كند كه‏كوچكترها به بزرگترها سلام كنند. در حديث آمده است كه پيامبراكرم(ص) فرمود:
كوچك به بزرگ سلام كند،
يك نفر به دو نفر،
و جمعيت كم به جمعيت فراوان،
و سواره بر پياده،
و رهگذر، بر كسى كه ايستاده است.
و ايستاده بر كسى كه نشسته است. (6) .
و البته كه اگر جز اين باشد، نشان تواضع نخواهد بود!
سلام را بايد آشكارا، بلند و با صداى رسا ادا كرد. احاديث فراوانى‏با عنوان «الجهر بالسلام‏» و «افشاء سلام‏» آمده كه سفارش اكيد دارد كه‏سلامها، رسا و بلند باشد، نه زير لب و آهسته و نامفهوم و ناقص. جواب‏سلام نيز بايد همين گونه باشد، يعنى بلند و واضح، تا طرف بشنود.
اگر در برخورد با ديگران يا ورود به جلسه و جمعى، يا رسيدن به‏خانه و محل كار، سلام بگوييد، ولى آهسته، شايد سلامتان را نشنوند. بااينكه شما سلام داده‏ايد، ولى به دليل سر و صدا يا جمع نبودن حواس ياهر عامل ديگر، سلامتان را نشنوند، شما را بى‏ادب و بى‏اعتنا خواهندشمرد و متكبر خواهند پنداشت.
يا اگر سلام ديگرى را جواب دهيد; اما آهسته و زير لب، به گونه‏اى‏كه نفهمد و نشنود، شايد پيش خود فكر كند مساله‏اى، خصومتى و ...پيش آمده، يا شما سرسنگين و متكبر شده‏ايد كه حتى جواب سلامش‏را هم نمى‏دهيد يا با دشوارى و بى‏علاقگى جواب مى‏دهيد.
راه جلوگيرى از اين سوءتفاهمها و بدگمانيها، رعايت همان‏دستور دينى در معاشرتها است، يعنى آشكارا سلام كردن.
امام صادق(ع) مى‏فرمايد:
«هرگاه يكى از شما سلام مى‏دهد، سلامش را آشكارا بگويد. نگويد كه «سلام‏دادم، ولى جوابم ندادند»، شايد سلام داده ولى آنان نشنيده باشند! و هرگاه يكى ازشما جواب سلام مى‏دهد، جواب را آشكارا و بلند بگويد، تا آن مسلمان ديگرنگويد كه «سلام كردم ولى جوابم را ندادند!» (7) .
اگر سلام مستحب است، جوابش واجب است. البته بيشترين‏ثواب نيز از آن كسى است كه شروع به سلام كند.
آن كه سلام مى‏دهد، پاسخش را بايد گرمتر و بيشتر داد، چرا كه‏سلام نوعى تحيت و هديه از سوى يك مؤمن است و هديه را بايدپاسخى بهتر ارائه داد، تا نشان قدرشناسى باشد. و اين تعليم قرآن كريم‏است كه تحيت ديگران را به گونه‏اى بهتر پاسخ دهيد: «... فحيوا باحسن‏منها» (8) ، يا مثل همان را بازگردانيد.
دست دادن
گفتيم كه «مصافحه‏» هم، «دوستى‏آور»، «كدورت‏زدا» و «محبت‏آفرين‏»است. ما علاقه خود و صميميت را با دست دادن ابراز مى‏كنيم.برعكس، اگر با كسى كدورت و دشمنى داشته باشيم، از دست دادن با اوپرهيز مى‏كنيم. به همين خاطر، اين دستور مقدس و پربركت اسلامى،در تحكيم رابطه‏هاى دوستى و اخوت، ثمربخش است.
امام باقر(ع) فرمود: هر دو نفر مؤمنى كه با هم دست‏بدهند، دست‏خدا ميان دست آنان است و دست محبت الهى بيشتر با كسى است كه‏طرف مقابل را بيشتر دوست‏بدارد. (9) .
و نيز امام صادق(ع) فرمود:
هنگامى كه دو برادر دينى به هم مى‏رسند و با هم دست مى‏دهند،خداوند با نظر رحمت‏به آنان مى‏نگردد و گناهانشان، آن سان كه برگ‏درختان مى‏ريزد، فرو مى‏ريزد، تا آنكه آن دو از هم جدا شوند. (10) .
شيوه مصافحه
دست دادن نيز، همچون سلام، ادب و آدابى دارد. يكى از آنهاپيوستگى و تكرار است. در يك سفر و همراهى و ديدار، حتى چند باردست دادن نيز مطلوب است.
ابوعبيده نقل مى‏كند: همراه امام باقر(ع) بودم. اول من سوارمى‏شدم، سپس آن حضرت. چون بر مركب خويش استوار مى‏شديم،سلام مى‏داد و احوالپرسى مى‏كرد، چنان كه گويى قبلا يكديگر رانديده‏ايم. آنگاه مصافحه مى‏كرد. هرگاه هم از مركب فرود مى‏آمديم وروى زمين قرار مى‏گرفتيم، باز هم به همان صورت، سلام مى‏كرد ودست مى‏داد و احوالپرسى مى‏كرد و مى‏فرمود: «با دست دادن دو مؤمن،گناهانشان همچون برگ درختان فرو مى‏ريزد و نظر لطف الهى با آنان است، تا از هم‏جدا شوند.» (11) .
از آداب ديگر مصافحه، فشردن دست، از روى محبت و علاقه‏است، اما نه در حدى كه سبب رنجش و درد گردد. (12) .
جابر بن‏عبدالله مى‏گويد: در ديدار با رسول خدا(ص) بر آن‏حضرت سلام كردم. آن‏حضرت دست مرا فشار داد و فرمود: دست‏فشردن، همچون بوسيدن برادر دينى است. (13) .
همچنين هنگام مصافحه، طول دادن و دست را زود عقب نكشيدن‏از آداب ديگر اين سنت اسلامى است. در مصافحه، پاداش كسى بيشتراست كه دستش را بيشتر نگه دارد. (14) .
پيامبر اسلام(ص) نيز اين سنت نيكو را داشت كه چون با كسى‏دست مى‏داد، آن قدر دست‏خود را نگه مى‏داشت، تا طرف مقابل دست‏خود را سست كند و عقب بكشد. (15) .
بارى ... محبت قلبى را بايد آشكار ساخت.
علاقه، گنجى نهفته در درون است كه بايد آن را استخراج و آشكاركرد، تا از بركاتش بهره برد. روشنترين خير و بركتش، تقويت دوستيهاو تحكيم آشناييها و رابطه‏ها است. به دستور اسلام، هرگاه مؤمنى راملاقات مى‏كنيد، مصافحه كنيد، خوشرويى و چهره گشاده و بشاش وخندان به هم نشان دهيد. (16) .
از آثار ديگر مصافحه، «كينه‏زدايى‏» است. پيامبر خدا(ص) فرمود:
«تصافحوا، فان التصافح يذهب السخيمة‏» (17) و «تصافحوا فانه يذهب بالغل‏». (18) مصافحه كنيد و دست دهيد، چرا كه آن، كينه و كدورت را مى‏زدايد.
دست دادن با زنان.
بر اساس «مكتبى‏» بودن مرز دوستيها و رابطه‏ها و معاشرتها، دست‏دادن با نامحرم، حرام است و صرف دوستى و رفاقت و آشنايى وهمكار بودن يا ملاحظات سياسى و ديپلماسى در سفرهاى خارجى وديدارهاى رسمى، دليل نمى‏شود كه كسى با نامحرم و اجنبى، مصافحه‏كند. روشنفكر مآبى در اين مساله جايى ندارد. رسول خدا فرمود: بازنان دست نمى‏دهم (19) (البته زنان نامحرم). و در حديث نبوى ديگرى‏آمده است:
«اگر زنى بخواهد با مرد نامحرم دست‏بدهد (كه نبايد دست دهد) و ناچارباشد، يا بخواهد با او «بيعت‏» كند، از پشت لباس (و با وجود حايل و پوشش دست،دستكش) مانعى ندارد.» (20) .
البته معيار عمل، فتواى مجتهدى است كه از او تقليد مى‏كنيد و هرمسلمان متعهد، بايد براى عمل خود ملاك و حجت‏شرعى داشته باشد.
پى‏نوشتها:
1) سفينة‏البحار، محدث قمى، ج‏1، ص 645.
2) ميزان‏الحكمه، رى‏شهرى، ج‏4، ص‏535.
3) خصال صدوق، ص‏11.
4) سفينة‏البحار. ج‏1، ص‏465.
5) بحارالانوار (بيروت)، ج‏73، ص‏10.
6) ميزان‏الحكمه، ج‏4، ص‏538.
7) اصول كافى (عربى) كلينى، ج‏2، ص‏645.
8) نساء، آيه 86.
9) اصول كافى، ج‏2، ص‏179.
10) همان، ص‏183.
11) همان، ص‏179.
12) بحارالانوار، ج‏73، ص‏26.
13) همان، ص‏23.
14) همان، ص‏28.
15) همان، ص‏30.
16) ميزان‏الحكمه، ج‏5، ص‏355.
17) بحارالانوار، ج‏74، ص‏158.
18) ميزان‏الحكمه، ج‏5، ص‏354.
19) كنزالعمال، حديث 475.
20) همان، حديث 25346.
http://www.hawzah.net/Per/K/AkhlaqMa/03.htm


199) السَّلام‏ - سلام كردن‏
تحيّةُ المسلمينَ‏
تحيّت مسلمانان‏
«دَعْواهُم فِيها سُبْحانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيْها سَلَامٌ وَآخِرُ دَعْواهُمْ أنِ الحَمْدُ للَّهِ‏ِ رَبِّ العالَمِينَ» .
(انظر) النساء : 86 وهود : 69 والحجر : 52 والنحل : 32 ومريم : 47 والنور : 61 والفرقان : 63 ، 75 والأحزاب : 44 والذاريات : 25 والواقعة : 26 .
«در آن جا دعايشان (اين است) : بار خدايا تو منزّهى و به هنگام درود ، سلام گويند . و پايان دعايشان (اين است) : سپاس خداى را كه پروردگار جهانيان است» .
v رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله : السَّلامُ تَحِيَّةٌ لِمِلَّتِنا ، وأمانٌ لِذِمَّتِنا .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : سلام كردن ، درودِ آيين ماست و امانِ عهد و زنهار ما .
v عنه صلى الله عليه وآله : إنَّ أبخَلَ الناسِ مَن بَخِلَ بِالسلامِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : بخيل‏ترين مردم ، كسى است كه در سلام كردن بخل ورزد .
v عنه صلى الله عليه وآله : أفشِ السلامَ يَكثُر خَيرُ بَيتِكَ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : سلام را رواج ده تا خير و بركت خانه‏ات زياد شود .
v الإمامُ الباقرُ عليه السلام : إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ إطعامَ‏الطَّعامِ ، وإفشاءَ السَّلامِ .
امام باقر عليه السلام : خداوند اطعام كردن مردم و رواج دادن سلام را دوست دارد .
v الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : السَّلامُ قَبلَ الكلامِ .
امام صادق عليه السلام : سلام پيش از كلام است .
v عنه عليه السلام عن آبائه عليهم السلام : قالَ رسولُ‏اللَّهِ‏صلى الله عليه وآله: مَن بَدَأ بِالكَلامِ قَبلَ السلامِ فلا تُجِيبُوهُ . وقالَ عليه السلام : لا تَدعُ إلى‏ طَعامِكَ أحَداً حتّى يُسَلِّمَ .
امام صادق عليه السلام - به نقل از پدران خود - : پيامبر خدا صلى الله عليه وآله فرمود : هر كه پيش از سلام گفتن آغاز به سخن كند ، جوابش را ندهيد و فرمود : هيچ كس را به غذايت تعارف مكن ، تا وقتى كه سلام كند .
الابتِداءُ بالسّلامِ‏
پيشدستى كردن در سلام‏
v رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله : إنَّ أولَى الناسِ بِاللَّهِ وبرسولِهِ مَن‏بَدَأ بِالسلامِ.
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : نزديكترين مردم به خدا و رسول او كسى است كه آغازگر سلام باشد .
v عنه صلى الله عليه وآله : البادِئُ بِالسلامِ بَرِي‏ءٌ مِنَ الكِبرِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : آغازگر سلام ، از تكبّر بدور است .
v الإمامُ عليٌّ عليه السلام : السلامُ سَبعونَ حَسَنةً،تِسعَةٌ وسِتُّونَ لِلمُبتَدي وواحِدَةٌ لِلرّادِّ .
امام على عليه السلام : سلام هفتاد ثواب دارد كه شصت و نه تاى آن براى سلام كننده است و يكى براى جواب دهنده .
التّسليمُ عندَ دُخولِ البيتِ‏
سلام كردن هنگام وارد شدن به خانه‏
«فَإذَا دَخَلْتُم بُيُوتَاً فَسَلِّمُوا عَلَى‏ أنْفُسِكُم تَحِيَّةً مِن‏عِندِ اللَّهِ مُبارَكَةً طَيِّبَةً» .
«هر گاه وارد خانه‏هايى شديد به خودتان سلام كنيد كه آن تحيّتى است مبارك و پاكيزه از جانب خدا» .
v رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله : إذا دَخَلَ أحَدُكُم بَيتَهُ فَلْيُسَلِّمْ ؛ فإنَّهُ يَنزِلُهُ البَركَةُ ، وتُؤنِسُهُ الملائكةُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : هرگاه يكى از شما وارد خانه خود شد ، سلام كند ؛ زيرا سلام بر آن (خانه) بركت فرود مى‏آورد و فرشتگان با آن (خانه) انس مى‏گيرند .
وجوبُ رَدِّ السّلامِ‏
جواب سلام واجب است‏
«وَإذا حُيِّيْتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأحْسَنَ مِنْها أوْ رُدُّوها إنَّ اللَّهَ كانَ عَلَى‏ كُلِّ شَي‏ءٍ حَسِيباً» .
«چون شما را به تحيّتى بنوازند، با تحيّتى بهتر از آن يا همانند آن پاسخ دهيد ، كه خداوند حسابگر همه چيز است» .
v رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله : السلامُ تَطَوُّعٌ ، والرَّدُّ فَريضَةٌ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : سلام كردن ، مستحب است و جواب سلام ، واجب .
أدبُ السّلامِ‏
آداب سلام كردن‏
v رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله : يُسَلِّمُ الصغيرُ عَلى الكبيرِ ، ويُسَلِّمُ الواحِدُ على‏ الاثنَينِ ، ويُسَلِّمُ القَليلُ على‏ الكثيرِ ، ويُسَلِّمُ الراكِبُ على‏ الماشي ، ويُسَلِّمُ المارُّ على‏ القائمِ ، ويُسَلِّمُ القائمُ على‏ القاعِدِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : كوچك به بزرگ سلام كند و يك نفر به دو نفر و عده كمتر به عده بيشتر و سواره به پياده و رهگذر به ايستاده و ايستاده به نشسته .
v عنه صلى الله عليه وآله : خَمسٌ لا أدَعُهُنَّ حَتّى المَماتِ : ... والتَّسليمُ على‏ الصِّبيانِ لِتَكونَ سُنَّةً مِن بَعدي .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : پنچ چيز است كه تا زنده‏ام رهايشان نمى‏كنم ... و سلام كردن به كودكان تا بعد از من سنّت شود .
v الإمامُ الباقرُ عليه السلام : لا تُسَلِّمُوا على‏ اليَهُودِ ، ولا على‏ النَّصارى‏، ولا على‏ الَمجُوسِ ، ولا عَبَدَةِ الأوثانِ ، ولا على‏ مَوائدِ شُرّابِ الخَمرِ ، ولا على‏ صاحِبِ الشَّطرَنجِ والنَّردِ ، ولا على‏ الُمخَنَّثِ ، ولا على‏ الشاعِرِ الذي يَقذِفُ الُمحصَناتِ ، ولا على‏ المُصَلِّي ؛ وذلكَ لأنَّ المُصَلِّيَ لايَستَطيعُ أن يَرُدَّ السلامَ ، لأنَّ التَّسليمَ مِنَ المُسَلِّمِ تَطَوُّعٌ والرَّدَّ علَيهِ فَريضَةٌ ، ولا على‏ آكِلِ الرِّبا ، ولا على‏ رَجُلٍ جالِسٍ على‏ غائطٍ ، ولا على الذي في الحَمّامِ ، ولا على‏ الفاسِقِ المُعلِنِ بِفِسقِهِ .
امام باقر عليه السلام : نه به يهوديان سلام كنيد ، نه به نصرانيان ، نه به مجوسيان ، نه به بت‌پرستان ، نه به كسانى كه بر سفره شرابخواران مى‏نشينند و نه به شطرنج و نردبازان و نه به مردى كه خود را به شكل زنان در مى‏آورد و نه به شاعرى كه به زنان پاكدامن تهمت مى‏زند و نه به كسى كه در حال نماز است ؛ زيرا نمازگزار نمى‏تواند جواب سلام را بدهد ، در حالى كه سلام كردن براى مسلمان مستحب است و جواب سلام او را دادن واجب و نه به رباخوار و نه به كسى كه در حال قضاى حاجت است و نه به كسى كه در حمّام است و نه به فاسقى كه آشكارا فسق و گناه مى‏كند .
v الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : كانَ رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله يُسَلِّمُ عَلَى النِّساءِ ويَردُدْنَ علَيهِ ، وكانَ أميرُ المؤمنينَ عليه السلام يُسَلِّمُ على‏ النِّساءِ ، وكانَ يَكرَهُ أن يُسَلِّمَ على‏ الشّابَّةِ مِنهُنَّ ، ويقولُ : أتَخَوَّفُ أن يُعجِبَني صَوتُها فَيَدخُلَ عَلَيَّ أكثَرُ ممّا طَلَبتُ مِنَ الأجرِ .
امام صادق عليه السلام : رسول خدا صلى الله عليه وآله به زنها سلام مى‏كرد و آنها جواب سلام حضرت را مى‏دادند . امير المؤمنين عليه السلام نيز به زنها سلام مى‏كرد ، امّا سلام كردن به زنان جوان را خوش نداشت و مى‏فرمود : مى‏ترسم صدايشان مرا خوش آيد و در نتيجه ، به جاى اجر و ثوابى كه در پى آن هستم ، مرتكب گناه شوم .
http://www.hadith.ac.ir/view.aspx?pageid=581

Sunday, April 02, 2006

سيزده بدر

به نام خالق طبیعت

امروز اومدم پای نت که از احساساستم بنویسم اما...............
نتونستم. آخه حس که نوشتنی نیست بايدفهمیدش بایددرکش کرد بایدحسش کرد

خدایا به امید تو